Mikhail Bakhtin, tên đầy đủ là Mikhail Mikhailovich Bakhtin, một học giả người Nga nổi tiếng, đã có những đóng góp lớn trong ngành lý thuyết văn học thế kỷ XX. Sinh ra vào ngày 17 tháng 11 năm 1895 tại Oryol, Nga, và mất vào ngày 7 tháng 3 năm 1975 tại Moskva, ông được biết đến với lý thuyết về "thảo luận", "thể loại văn học" và quan điểm về "tính đa thanh". Dưới đây, chúng ta sẽ khám phá về cuộc đời và công trình của ông, đặc biệt là trong việc tìm hiểu "Tính đa thanh" - một khái niệm mà Bakhtin sử dụng để mô tả cách ngôn ngữ và tư duy biểu hiện sự đa dạng của ý kiến và quan điểm trong văn hóa và xã hội.
Bakhtin sinh trưởng trong một gia đình quý tộc, với bố là một nhân viên ngân hàng và mẹ là một giáo viên. Ông từng theo học tại Đại học Sankt-Peterburg, nơi mà các ý tưởng tự do, tinh thần phê phán và tư duy độc lập đã tạo nền tảng cho sự phát triển tư duy học thuật của ông. Ông bắt đầu viết các bài phê bình và nghiên cứu vào thập kỷ 1920, nhưng đến năm 1929 thì bị chính quyền Nga cấm, điều này khiến ông phải tiếp tục công việc nghiên cứu và sáng tác của mình dưới cái tên khác hoặc dưới dạng tự xuất bản. Ông cũng không được công nhận rộng rãi ở phương Tây cho đến thập kỷ 1960 và 1970.
Lý thuyết về "tính đa thanh" của Bakhtin đã mở rộng phạm vi phân tích ngôn ngữ văn học, đưa nó từ chỉ trích hình thức sang khám phá những ý nghĩa phong phú hơn liên quan đến bối cảnh lịch sử, xã hội và văn hóa của nó. Bakhtin cho rằng, mọi ngôn ngữ đều có tính "đa thanh" - tức là, chúng không chỉ phản ánh ý kiến riêng lẻ, mà còn thể hiện nhiều quan điểm khác nhau, tạo nên một hệ thống phức tạp của ngôn ngữ và tư duy.
Điều này có ý nghĩa quan trọng khi nghiên cứu văn học và ngôn ngữ học vì nó giúp chúng ta hiểu rằng ngôn ngữ không chỉ đơn giản là một công cụ truyền đạt thông tin, mà còn là một phương tiện để chúng ta giao tiếp, tương tác và hiểu biết về thế giới xung quanh chúng ta. Nó tạo ra một cơ sở mạnh mẽ để chúng ta nghiên cứu văn học dưới góc nhìn đa văn hóa và đa ngôn ngữ, nhấn mạnh vai trò quan trọng của việc tiếp xúc và trao đổi văn hóa.
Bakhtin cho rằng, mỗi tác phẩm văn học là một cuộc thảo luận giữa nhiều nhân vật, nhiều ý kiến và nhiều quan điểm khác nhau, và mỗi người đọc đều đóng một vai trò quan trọng trong việc tạo ra ý nghĩa cuối cùng của tác phẩm. Điều này làm tăng sức mạnh của văn học, giúp chúng ta hiểu rõ hơn về bản thân và vị trí của chúng ta trong thế giới xã hội.
Khi chúng ta áp dụng quan điểm của Bakhtin về "tính đa thanh" vào văn học hiện đại, nó giúp chúng ta hiểu rõ hơn về sự đa dạng và phong phú của văn hóa và xã hội, đồng thời giúp chúng ta hiểu rõ hơn về bản thân và mối quan hệ của chúng ta với thế giới xung quanh. Điều này cũng khuyến khích chúng ta phát triển tư duy phê phán và tinh thần phê phán, và tạo ra một cộng đồng hiểu biết hơn, đa dạng hơn và cởi mở hơn.
Tóm lại, công trình của Mikhail Bakhtin, nhất là về lý thuyết "tính đa thanh", đã tạo ra một sự thay đổi căn bản trong cách chúng ta hiểu về văn học, ngôn ngữ và xã hội. Những ý tưởng của ông vẫn tiếp tục có sức sống mãnh liệt trong thế kỷ 21, và có khả năng tạo ra sự hiểu biết sâu sắc hơn về bản chất của con người và văn hóa.
